فريدمن بزرگ زماني گفته بود علت اصلي مخالفت‌ها با اقتصاد بازار آزاد اينست که به خود ايده آزادي باور نداريم! واقعيت اين است که به ويژه در حوالي ما حتي لفظ آزادي بسياري از مردم را مي‌ترساند، واکنش خيلي‌ها در بحث در مورد ايده آزادي اينست که "اين طور هم نمي‌شود که هر کس هر کاري دلش خواست انجام دهد"، فوبياي "آزادي" در ميان بسياري ايراني‌ها شايع است. اما بدون آزادي تفکر و معيشت رسيدن به توسعه سودايي است محال، شوخي بزرگي است که فکر کنيم بدون آزمون و خطا و راه‌هاي تازه و نرفته را امتحان کردن مي‌شد به اين درجه از پيشرفت کنوني مي‌رسيديم از قضا موسسه کاتو (کيتو اينستيتوت) هر ساله "شاخص آزادي انساني" را منتشر مي‌کند که ترکيبي از دو مولفه آزادي اقتصادي و آزادي شخصي است. مولفه‌هاي نظير حکومت قانون، امنيت، آزادي مذهبي، آزادي بيان و گردش اطلاعات و مانند آن در اين شاخص سنجيده مي‌شوند؛ در سال 2017 مي‌بينيم که 159 کشور در اين فهرست قرار دارند و البته رتبه ما هم بسيار درخشان است؛ 154ام! هرچند نسبت به دوره پيش که رتبه آخر (157ام) را داشتيم، پيشرفتي به حساب مي‌آيد. عربستان رقيب منطقه‌اي ايران در جايگاه 149 قرار دارد. در صدر اين رتبه بندي سوئيس، هنگ کنگ و نيوزيلند جا دارند و در انتها به ترتيب از آخر سوريه، ونزوئلا، ليبي و يمن قرار مي‌گيرند؛ جالب است بدانيم درآمد سرانه کشورهايي که در بالاي فهرست جا دارند (چارک اول؛ 25 درصد بالا) کمي‌کمتر از 4 برابر درآمد سرانه پايين نشين‌ها (چارک آخر، 25 درصد پايين) است. خلاصه که در حوزه بهبود وضعيت آزادي راه زيادي داريم، با اين همه نابخردي، آينده چه خواهد شد بايد نشست و ديد، وا... اعلم.